Olympic Values Education Program (OVEP) หลักสูตรค่านิยมโอลิมปิกศึกษา

“The future of our civilisation does not rest on political or economic foundations. It wholly depends on the direction given to education.” (Pierre de Coubertin)

เป้าหมายของยุทธศาสตร์โอลิมปิก (Olympic Movement) คือ “การใช้กีฬาเป็นเครื่องมือในการพัฒนามนุษย์อย่างมีดุลยภาพ พร้อมด้วยทัศนคติที่จะส่งเสริมสันติสุขของสังคมที่ตั้งอยู่บนศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์” โดยคณะกรรมการโอลิมปิกแห่งชาติมีพันธกิจสําคัญในการ “รณรงค์หลักพื้นฐานต่างๆและค่านิยมโอลิมปิกในประเทศนั้น โดยเฉพาะด้านกีฬากับการศึกษา โดยการประชาสัมพันธ์หลักสูตรโอลิมปิกศึกษาต่างๆในทุกระดับของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สถาบัน และมหาวิทยาลัยต่างๆด้านกีฬาและพลศึกษา” (Olympic Charter, 2017) โดยเหตุนี้ จึงกล่าวได้ว่าการศึกษาและวัฒนธรรมคือหัวใจของยุทธศาสตร์โอลิมปิก

คณะกรรมการโอลิมปิกนานาชาติ (International Olympic Committee-IOC) พัฒนาหลักสูตรค่านิยมโอลิมปิกศึกษา (Olympic Values Education Program) ด้วยแนวคิด “การศึกษาผ่านกีฬา” (education through sport approach) ในการจัดการศึกษาบนพื้นฐานของค่านิยม (values-based education) ที่จะสร้างเสริมทักษะชีวิตต่างๆ โดยมีเป้าหมายที่จะปลูกฝังค่านิยมต่างๆของมนุษยชาติและการดึงดูดผู้เยาว์สู่กิจกรรมทางกายตั้งแต่อายุน้อยๆด้วย วัตถุประสงค์ของหลักสูตร คือ (ก) การบูรณาการออกกําลังกายกับค่านิยมศึกษา (ข) การใช้การศึกษากีฬาเพื่อสร้างชุมชน (ค) การเน้นยํ้าความสําคัญของการมีส่วนร่วมของพลเมือง และ (ง) การเร้าความรู้สึกของเยาวชนต่อประเด็นสังคมที่เกี่ยวเนื่องกับการพัฒนามนุษย์ ภาวะผู้นําเยาวชน ความเท่าเทียมทางเพศ และอื่นๆ

หลักการสอนของหลักสูตรค่านิยมโอลิมปิกศึกษามี ๓ ประการคือ ประการแรก การเรียนรู้คือกิจกรรมที่ต้องลงมือปฏิบัติ ยิ่งผู้เรียนได้มีส่วนร่วมมากเท่าไร ผลสัมฤทธิ์และความสนุกสนานก็จะกลายเป็นประสบการณ์เรียนรู้มากขึ้นเท่านั้น ประการที่สอง การสนับสนุนการเรียนรู้มีหลากหลายวิธี กิจกรรมการเรียนรู้รวมหมายถึง การพูดและการฟัง การเล่น การเขียน การอภิปรายและถกเถียง กิจกรรมสร้างสรรค์ เช่น ศิลปะ การละครและดนตรี ตลอดจนการเคลื่อนไหวร่างกายเช่น กีฬา การเต้นและพลศึกษา ประการสุดท้าย การเรียนรู้เป็นทั้งกิจกรรมเดี่ยวและกิจกรรมกลุ่ม แม้ว่าบางคนจะเรียนรู้ดีที่สุดด้วยตนเอง แต่ก็มีความจําเป็นที่จะต้องทํากิจกรรมร่วมกันเพื่อเรียนรู้และฝึกหัดความร่วมมือภายในกลุ่ม โดยสาระเรียนรู้ของหลักสูตรค่านิยมโอลิมปิกศึกษามี ๕ ประการกล่าวคือ (๑) ค่านิยมต่อความใฝ่พยายาม (Joy of effort) (๒) ค่านิยมต่อการเล่นอย่างบริสุทธิ์ยุติธรรม (Fair play) (๓) ค่านิยมต่อความเคารพให้เกียรติยกย่อง (Practicing respect) (๔) ค่านิยมต่อความมุ่งมั่นสู่ความเป็นเลิศ (Pursuit of excellence) และ (๕) ค่านิยมต่อดุลยภาพของร่างกาย จิตใจ เเละสติปัญญา (Balanced between body, will and mind)

สื่อการเรียนรู้ของหลักสูตรค่านิยมโอลิมปิกศึกษาได้รับการพัฒนาและจัดเตรียมไว้อย่างพร้อมสรรพด้วยชุดปฏิบัติการและชุดแบบฝึกหัด (๓๔ กิจกรรม) พร้อมคู่มือการสอนและแหล่งค้นคว้าเพิ่มเติมสําหรับการสอนในชั้นเรียนด้วยรูปแบบหลากหลายที่สามารถปรับใช้ในกลุ่มสาระเรียนรู้ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สุขศึกษา และพลศึกษา ศิลปะ การงานอาชีพและเทคโนโลยี ภาษาต่างประเทศ รวมทั้งกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนทั้งในลักษณะกิจกรรมแนะแนว กิจกรรมนักเรียน และกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์ โดยการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ของหลักสูตรค่านิยมโอลิมปิกศึกษานั้น จะครอบคลุมทั้งการประเมินด้านความรู้ (knowledge) ด้านทักษะกระบวนการ (psychomotor) และด้านคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยม (attitude) ด้วยเกณฑ์การประเมินใบงาน เกณฑ์การให้คะแนนการปฏิบัติ และเกณฑ์การให้คะแนนการสังเกตพฤติกรรมของนักเรียน ตามลําดับ

รวบรวมและเรียบเรียงโดย

ดร.สุริยัน สมพงษ์

สถาบันวิทยาการโอลิมปิคไทย
28 มีนาคม 2561